Ekspozycja Broni Ciężkiej przy ul. Sudeckiej w Jeleniej Górze
Początki ekspozycji sięgają połowy lat 70. ubiegłego stulecia, kiedy
w Cieplicach Śląskich powstała Wojskowa Izba Pamięci koła ZBOWiD przy zakładach „Fampa”. Pierwszym miejscem, gdzie gromadzono i przechowywano zabytki, był budynek przy ul. Staromiejskiej 8, należący do Wydziału Oświaty Urzędu Miejskiego w Cieplicach Śląskich. Na przylegającym do niego placu zgromadzono wówczas ciężki sprzęt wojskowy (m.in. czołg T 34-85, wyrzutnię rakiet BM 13 „Katiusza”, działa plot. i ppanc.), łącznie 19 eksponatów – stanowiących do dzisiaj trzon ekspozycji. Większość sprzętu trafiła do Jeleniej Góry za sprawą ppłk rez. Czesława Buniewicza, którego można określić mianem twórcy Wystawy Broni Ciężkiej w Jeleniej Górze.
W sierpniu 1979 roku powołano do życia Muzeum Walki i Pracy, będące oddziałem Muzeum Okręgowego w Jeleniej Górze, w obrębie którego prezentowano zabytki techniki wojskowej. Brak dostatecznie dużej przestrzeni wystawienniczej, dobrego dozoru oraz ogrodzenia placu przy ul. Staromiejskiej spowodował znaczną dewastację obiektów. W związku z tymw 1985 r. eksponaty przeniesiono na wcześniej przygotowany teren przy Jednostce Wojskowej 2773 (późniejszy 18 Karkonoski Pułk Przeciwlotniczy), przy ul. Świerczewskiego (obecnie Sudeckiej) w Jeleniej Górze.
Przez 16 lat eksponaty znajdowały się pod opieką wojska. Taki stan rzeczy trwał do chwili rozwiązania JW 2773 w 2001 r. W 1993 r. JW 2773 przekazała na ekspozycję Broni Ciężkiej kolejne eksponaty, m.in. transporter opancerzony BTR 152, stację radiolokacyjną Son 9A, zespół prądotwórczy APG 15 M.
W październiku 2001 roku w obrębie Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze powstał nowy oddział – Skansen Uzbrojenia Wojska Polskiego, który przejął opiekę nad istniejącą ekspozycją i podjął starania o poszerzenie jej o nowe eksponaty. Od 2004 roku Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze przejęło od Agencji Mienia Wojskowego budynek byłego biura przepustek JW 2773, który po adaptacji na potrzeby muzealne stał się siedzibą Skansenu Uzbrojenia Wojska Polskiego. Latem 2005 roku ekspozycja Broni Ciężkiej wzbogacona została o nowe eksponaty: wyrzutnię rakiet kierowanych SPU 2P25M1 z przeciwlotniczego zestawu rakietowego KUB, przekazaną przez CSSP Koszalin dzięki decyzji ówczesnego Ministra Obrony Narodowej Jerzego Szmajdzińskiego oraz cztery armaty (1x ZIS 2M wz. 1943 kal. 57 mm, 2 x ZIS 3 wz. 1942 kal. 76,2 mm, 1 x armata plot. wz. 1939 kal. 37 mm) przekazane jako depozyt Muzeum Militariów – oddziału Muzeum Miejskiego Wrocławia.
Wystawa Sprzętu Radiolokacyjnego w Łomnicy
Dzięki działalności powołanego w 2003 r. Komitetu Rozbudowy Skansenu Uzbrojenia Wojska Polskiego oraz współpracy z Jeleniogórskim Stowarzyszeniem Żołnierzy Radiotechników Radar i innymi organizacjami zrzeszającymi byłych żołnierzy Garnizonu Jelenia Góra, w październiku 2005 roku udostępniono zwiedzającym drugą ekspozycję plenerową Skansenu Uzbrojenia Wojska Polskiego – Wystawę Sprzętu Radiolokacyjnego, zlokalizowaną na placu obok stacji paliw w Łomnicy k. Jeleniej Góry, przygotowanym i udostępnionym przez firmę SOMBiN – Stanisław Tyrała.
Na ekspozycji zgromadzono sprzęt stanowiący wyposażenie wojsk radiotechnicznych: wysokościomierz BOŻENA (RW 31), stacja radiolokacyjna JUSTYNA (Jawor M2), stacja radiolokacyjna DANIELA (RT 17), stacja radiolokacyjna MAGDALENA (PRW 17), stacja rozpoznania systemów radiolokacyjnych LENA (POST-3M), stacja zakłóceń odzewowych GRAŻYNA (SPO-8), produkowane w Związku Radzieckim i w Polsce w latach 1963-1985.
Sprzęt przejęto do Skansenu z jednostek radiotechnicznych z terenu całej Polski (m.in. z Lidzbarka Warmińskiego, Witkowa, Sandomierza, Wrocławia, Chojnic) dzięki decyzji ówczesnego Ministra Obrony Narodowej Jerzego Szmajdzińskiego.
Na uwagę zasługuje fakt, iż urządzenia można oglądać nie tylko z zewnątrz ale także można zapoznać się ze szczegółami wyposażenia wewnętrznego i niegdyś pilnie strzeżoną elektroniką wojskową lat 60., 70. i 80. ubiegłego stulecia.
W niedalekiej przyszłości, aby uatrakcyjnić zwiedzanie, planujemy uruchomienie niektórych podzespołów w celu imitowania pracy bojowej stacji radiolokacyjnych.
Najnowszym nabytkiem prezentowanym na wystawie plenerowej w Łomnicy jest śmigłowiec Mi-2 RL, przekazany w lipcu 2006 r. zgodnie z decyzją Ministra Obrony Narodowej Radka Sikorskiego przez JW 1177 Kraków.
Z powodu wypowiedzenia umowy dzierżawy przez nowego właściciela terenu zajmowanego przez wystawę sprzętu radiolokacyjnego przy ul. Widokowej 1 w Łomnicy, w lipcu 2016 roku ekspozycja zostanie zlikwidowana.
